ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ
Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2018
Παρασκευή 1 Σεπτεμβρίου 2017
Η ΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΓΑΪΔΑΡΩΝ
Μια
μέρα εμφανίστηκε σε ένα χωριό ένας άνδρας με γραβάτα. Ανέβηκε σε ένα
παγκάκι και φώναξε σε όλο τον τοπικό πληθυσμό ότι θα αγόραζε όλα τα
γαϊδούρια που θα του πήγαιναν, έναντι 100 ευρώ και μάλιστα μετρητά.
Οι
ντόπιοι το βρήκαν λίγο περίεργο, αλλά η τιμή ήταν πολύ καλή και όσοι
προχώρησαν στην πώληση γύρισαν σπίτι με το τσαντάκι γεμάτο και το
χαμόγελο στα χείλη.
Ο
άνδρας με τη γραβάτα επέστρεψε την επόμενη μέρα και πρόσφερε 150 ευρώ
για κάθε απούλητο γάιδαρο, κι έτσι οι περισσότεροι κάτοικοι πούλησαν τα
ζώα τους. Τις επόμενες ημέρες προσέφερε 300 ευρώ για όσα ελάχιστα ζώα
ήταν ακόμα απούλητα με αποτέλεσμα και οι τελευταίοι αμετανόητοι να
πουλήσουν τα γαϊδούρια τους.
Μετά
συνειδητοποίησε ότι στο χωριό δεν έμεινε πια ούτε ένας γάιδαρος και
ανακοίνωσε σε όλους ότι θα επέστρεφε μετά από μια εβδομάδα για να
αγοράσει οποιοδήποτε γάιδαρο έβρισκε έναντι … 500 ευρώ!! Και αποχώρησε.
Την
επόμενη μέρα ανέθεσε στον συνέταιρό του το κοπάδι των γαϊδάρων που είχε
αγοράσει και τον έστειλε στο ίδιο χωριό με εντολή να τα πουλήσει όλα
στην τιμή των 400 ευρώ το ένα.
Οι
κάτοικοι βλέποντας την δυνατότητα να κερδίσουν 100 ευρώ την επόμενη
εβδομάδα, αγόρασαν ξανά τα ζώα τους 4 φορές πιο ακριβά από ότι τα είχανε
πουλήσει, και για να το κάνουν αυτό, αναγκάστηκαν να ζητήσουν δάνειο
από την τοπική τράπεζα.
Όπως
φαντάζεστε, μετά την συναλλαγή οι δύο επιχειρηματίες έφυγαν διακοπές σε
έναν φορολογικό παράδεισο της Καραϊβικής, ενώ οι κάτοικοι του χωριού
βρέθηκαν υπερχρεωμένοι, απογοητευμένοι, και με τα γαϊδούρια στην κατοχή
τους που δεν άξιζαν πλέον τίποτα.
Φυσικά
οι αγρότες προσπάθησαν να πουλήσουν τα ζώα για να καλύψουν τα χρέη.
Μάταια. Η αξία τους είχε πατώσει. Η τράπεζα λοιπόν κατάσχεσε τα
γαϊδούρια και εν συνεχεία τα νοίκιασε στους πρώην ιδιοκτήτες τους.
Ο
τραπεζίτης όμως πήγε στον δήμαρχο του χωριού και του εξήγησε ότι εάν
δεν ανακτούσε τα κεφάλαια που είχε δανείσει θα κατέρρεε και αυτός, και
κατά συνέπεια θα ζητούσε αμέσως το κλείσιμο της ανοικτής πίστωσης που
είχε με τον δήμο.
Πανικόβλητος
ο δήμαρχος και για να αποφύγει την καταστροφή, αντί να δώσει λεφτά
στους κατοίκους του χωριού για να καλύψουν τα χρέη τους, έδωσε λεφτά
στον τραπεζίτη, ο οποίος παρεμπιπτόντως … ήταν κουμπάρος του δημοτικού
συμβούλου…
Δυστυχώς
όμως ο τραπεζίτης αφού ανέκτησε το κεφάλαιό του, δεν έσβησε το χρέος
των κατοίκων, και ούτε το χρέος του δήμου, ο οποίος φυσικά βρέθηκε ένα
βήμα πριν την πτώχευση.
Βλέποντας
τα χρέη να πολλαπλασιάζονται και στριμωγμένος από τα επιτόκια, ο
δήμαρχος ζήτησε βοήθεια από τους γειτονικούς δήμους. Αυτοί όμως του
έδωσαν αρνητική απάντηση, γιατί όπως του είπαν είχαν υποστεί την ίδια
ζημιά με τους δικούς τους γαιδάρους!!...
Ο
τραπεζίτης τότε έδωσε στον δήμαρχο την «ανιδιοτελή» συμβουλή / οδηγία
να μειώσει τα έξοδα του δήμου: λιγότερα λεφτά για τα σχολεία, για το
νοσοκομείο του χωριού, για την δημοτική αστυνομία, κατάργηση των
κοινωνικών προγραμμάτων, της έρευνας, μείωση της χρηματοδότησης για
καινούρια έργα υποδομών… Αυξήθηκε η ηλικία συνταξιοδότησης, απολύθηκαν
οι περισσότεροι υπάλληλοι του δημαρχείου, έπεσαν οι μισθοί και αυξήθηκαν
οι φόροι.
Ήταν
έλεγε αναπόφευκτο, αλλά υποσχόταν με αυτές τις διαρθρωτικές αλλαγές «να
βάλει τάξη στη λειτουργία του δημοσίου, να βάλει τέλος στις σπατάλες»
και να … ηθικοποιήσει το εμπόριο των γαϊδάρων.
Η
ιστορία άρχισε να γίνεται ενδιαφέρουσα όταν μαθεύτηκε πως οι δυο
επιχειρηματίες και ο τραπεζίτης είναι ξαδέρφια και μένουν μαζί σε ένα
νησί κοντά στις Μπαχάμες, το οποίο και αγόρασαν … με τον ιδρώτα τους.
Ονομάζονται οικογένεια Χρηματοπιστωτικών Αγορών, και με μεγάλη
γενναιότητα προσφέρθηκαν να χρηματοδοτήσουν την εκλογική εκστρατεία των
δημάρχων των χωριών της περιοχής.
Σε
κάθε περίπτωση η ιστορία δεν έχει τελειώσει γιατί κανείς δεν γνωρίζει
τι έκαναν μετά οι αγρότες. Εσύ τι θα έκανες στην θέση τους? Τι θα κάνεις
εσύ?
(Μετάφραση από το ιταλικό κείμενο το οποίο ήταν μετάφραση του γαλλικού και πάει λέγοντας. Φυσικά τα κείμενα αυτά είναι μεταφρασμένα σε όλες τις γλώσσες γιατί ως γνωστό στην ιστορία αυτή εμπλέκονται επιχειρηματίες, τραπεζίτες, δημοτικές αρχές και φουκαράδες χωρικοί όλου του κόσμου καθώς όλος ο πλανήτης υπόκειται στους «κανόνες της αγοράς» … των γαιδάρων.
ΠΗΓΗ
Ετικέτες
διαχείριση κρίσεων,
εμπόρευμα,
κρίση του καπιταλισμού,
λιτότητα,
χρέος,
austerity,
CIVILIZATION,
homo evolvus vs homo universalis
Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2016
Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2015
ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ εξΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Κοινωνικοί Πόροι
= κοινωνικές υλικές δυνατότητες αξιοποίησης ή παραγωγής αγαθών που είναι
απαραίτητα για τη λειτουργία του συστήματος.
Κοινωνικός Σχεδιασμός = η πολιτική που βελτιώνει, διατηρεί, αποδυναμώνει ή καταργεί τη λειτουργία του συστήματος, ανάλογα με τους Πολιτισμικούς στόχους της και τον τρόπο διαχείρισης των Κοινωνικών Πόρων.
Παραδοχή 1η: Το σύστημα Κοινωνικής εξΑσφάλισης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη Οργανωμένης Κοινωφελούς Κοινωνίας. Η απουσία του οδηγεί σε κατάρρευση οργανωμένων κοινωνικών δομών και κατάργηση του υφιστάμενου Κοινωνικού Συμβολαίου.
Παραδοχή 2η: Η έλλειψη ή εξάντληση των Κοινωνικών Πόρων αποδυναμώνει ή καταργεί το σύστημα Κοινωνικής εξΑσφάλισης. Στην περίπτωση αυτή είναι πιθανό ότι η ίδια η ζωή – η συνέχεια ύπαρξης του είδους - είναι υπό απειλή.
Παραδοχή 3η: Ο προσανατολισμός του Κοινωνικού Σχεδιασμού ορίζει απόλυτα τη λειτουργία ή μη του συστήματος, εφ’ όσον μπορεί να οδηγήσει είτε στην αύξηση των Κοινωνικών Πόρων είτε στην, εικονική ή πραγματική, εξάντλησή τους. Είναι, ωστόσο, ένας καθαρά ανθρωπογενής παράγοντας και, ως τέτοιος, μπορεί να ελεγχθεί από τον κοινωνικό νου.
Παρατηρήσεις:
·
Η διαχείριση των κοινωνικών πόρων καθορίζει
απόλυτα τη μορφή της οργανωμένης κοινωνίας των ανθρώπων και, επομένως, αποτελεί
τον κύριο τομέα ελέγχου, αλλαγών και ρυθμίσεων για το ανθρώπινο είδος.
·
Ο τρέχων
κοινωνικός σχεδιασμός, που έχει ήδη δημιουργήσει την κοινωνία των 2/3 - δηλ. τη
συγκέντρωση του ανθρώπινου πλούτου σε όλο και λιγότερα μέλη -, προχωρά στην
κατασκευή ολοκληρωτικών μορφών κοινωνικής οργάνωσης όπου η πλειοψηφία χάνει,
εκτός από το δικαίωμα συμμετοχής στις αποφάσεις, και το λόγο περεταίρω ύπαρξής
της. Κι αυτό γιατί η αυτοματοποίηση στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών, το
καμάρι του πολιτισμού μας, εφαρμόζεται για τον εξοστρακισμό της πλειοψηφίας και
όχι για την απελευθέρωσή της από την εξαρτημένη εργασία.
·
Ως αποτέλεσμα ενός τέτοιου κοινωνικού
σχεδιασμού, οι κοινωνικοί πόροι συρρικνώνονται και τείνουν προς εξαφάνιση ενώ
αυξάνεται η μετατροπή του κοινωνικού πλούτου σε ιδιωτικό και η συσσώρευση του
από όλο και λιγότερους ιδιώτες.
Άραγε, εμφάνιση μεταμοντέρνας φεουδαρχίας όπου οι ιδιώτες/δυνατοί έχουν δικαίωμα ζωής ή θανάτου στους υπηκόους τους; Με μια σημαντική διαφορά: η μεγάλη πλειοψηφία των υπηκόων θα είναι περιττοί και αχρείαστοι, με λόγο ύπαρξης μόνο στις προσωπικές ‘αυλές’ και μηχανισμούς των ηγεμόνων;
Είναι δυνατόν να αποφύγουμε μια τέτοια εξέλιξη; Και πώς;
Μια άλλη οικονομία; Μου φαίνεται πως χρειάζεται μια άλλη κοινωνία, δηλ. αλλαγή των συνολικών δομών και όχι μόνο της οικονομίας, έτσι όπως φαίνεται να την αντιλαμβανόμαστε σήμερα.
Οι δομές αλληλεγγύης ίσως είναι σπορά, εμφανίζονται από τα κάτω - θετικό - αλλά είναι, από μόνες τους, ευάλωτες.
Η θεσμοθέτηση κοινωνικών επιχειρήσεων/συνεταιρισμών μάλλον είναι προσωρινή, στάχτη στα μάτια, καθώς ο συνολικός σχεδιασμός δείχνει ότι πάει αλλού. Και όλα αυτά στα πλαίσια μιας καλά περιφρουρούμενης και συνεχώς ενισχυόμενης ‘οικονομίας’ των ηγεμόνων.
Και ο πόλεμος; Πόσο είναι δυνατόν να σταματήσει; Αυτός ο τόσο υποχθόνιος και ελεγχόμενος – ‘προληπτικός’! Θυμάσαι;
Βρισκόμαστε στις αρχές ή στα τέλη της παρακμής μας; Οι φωνές των φωτισμένων για αλλαγή ρότας του πολιτισμού μας ακούγονται από τους νέους ανθρώπους ή περνάμε περίοδο βαθειάς κωφότητας;
Κάποιοι αποφασίζουν, ερήμην. Πάντα ‘κάποιοι’ αποφάσιζαν. Αλλά και κάποιοι δημιουργούσαν από τα κάτω νέες καταστάσεις. Υπάρχει περιθώριο; Θα δείξει. Η ζωή, μέχρι στιγμής, συνεχίζεται.
ΕΧΩ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΤΗ ΖΩΗ.
Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2015
Από τη μισθωτή στην... αμισθί σκλαβιά
"Τι μου δίνει αξία, πώς εξασφαλίζω την επιβίωσή μου, πώς συνδέομαι με τον
κόσμο γύρω μου. Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δίνονται προσωπικά
και συλλογικά, όταν αναθεωρήσουμε τον τρόπο με τον οποίο ζούμε και τον
τρόπο με τον οποίο η ζωή, εμείς και οι άλλοι αποκτούμε αξία."
«Η απελπισία δεν διαθέτει
φτερά, δεν κάθεται απαραιτήτως σε ένα ξεστρωμένο τραπέζι, σε μια
βεράντα, στην ακροθαλασσιά [...] Γνωρίζω σε γενικές γραμμές την
απελπισία με μακριές λεπτές εκπλήξεις, την απελπισία της υπερηφάνειας,
την απελπισία της οργής [...] Σε γενικές γραμμές η απελπισία δεν έχει
καμία σημασία. Είναι μια αγγαρεία από δέντρα που πάνε πάλι να
σχηματίσουν ένα δάσος, είναι μια αγγαρεία από αστέρια που πάνε πάλι να
δημιουργήσουν μια μέρα λιγότερη, είναι μια αγγαρεία από όλο και
λιγότερες μέρες που πάνε πάλι να αποτελέσουν τη ζωή μου».
Αντρέ Μπρετόν, «Γαιόφως και άλλα ποιήματα»
Το χαρακτηρίζουν πανδημία. Είναι το μεγαλύτερο παράδοξο και το πιο δύσκολο να ερμηνευθεί. Η ανεργία, η δουλειά-λάστιχο, η μαύρη εργασία, όλα αυτά είναι απολύτως κατανοητά κι εξηγήσιμα σε συνθήκες βαθιάς ύφεσης και με πολιτικές λιτότητας και νεοφιλελευθερισμού.
Τι είναι αυτό που κάνει 1.200.000 εργαζομένους, που δεν πληρώνονται από τα αφεντικά τους, να εξακολουθούν να παρέχουν την εργασία τους κάθε μέρα;
Η απλήρωτη εργασία έχει μετατραπεί σε νέα κανονικότητα κι είναι ίσως η ουσιωδέστερη α-συνέχεια του κόσμου, όπως τον ξέραμε επί δεκαετίες: ο εργαζόμενος παρέχει εργατική δύναμη και σε αντάλλαγμα παίρνει μισθό.
Τώρα πια όμως είμαστε αντιμέτωποι μ’ ένα νέο φαινόμενο, παράδοξο μεν, αλλά μέρος της νέα κανονικότητας εκτάκτου ανάγκης: την άμισθη σκλαβιά.
Εχουμε γίνει η πολιτεία που περιγράφει ο Αζίζ Νεσίν: «Κατάπιαμε τη γλώσσα μας. Στόμα έχουμε και μιλιά δεν έχουμε. Φτιάξαμε τον σύλλογο του “σώπα” και μαζευτήκαμε πολλοί, μια πολιτεία ολόκληρη, μια δύναμη μεγάλη, αλλά μουγκή!».
Οχι μόνο πια δεν εξεγειρόμαστε για την ανεργία, αλλά και θεωρούμε κανονικό το να μην πληρωνόμαστε, όταν εργαζόμαστε.
Το νούμερο είναι εξωπραγματικό: ένα εκατομμύριο (1.000.000) είναι οι απλήρωτοι εργαζόμενοι, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, στους 1.200.000 τούς ανεβάζει το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ. Τα 2/3 όσων έχουν ακόμα δουλειά στον ιδιωτικό τομέα πληρώνονται με καθυστέρηση.
Τα αφεντικά έχουν προσχωρήσει μαζικά στο κίνημα «δεν πληρώνω»: περίπου δύο στις τρεις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα έχουν προχωρήσει σε στάση πληρωμών.
Ετσι, ο ένας μήνας χωρίς αμοιβή δεν θεωρείται πια καν καθυστέρηση, ο μέσος χρόνος απληρωσιάς είναι οι πέντε μήνες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τα αφεντικά μπορεί και να μην πληρώνουν ακόμα και επί δύο χρόνια.
Μια απλή αναζήτηση στο google με τον όρο «απλήρωτοι εργαζόμενοι» δίνει 396.000 αποτελέσματα σε 0,40 δευτερόλεπτα και μια ατελείωτη λίστα: από τον «Αγγελιοφόρο» μέχρι το ΙΓΜΕ, από το Μέγαρο Μουσικής μέχρι μεγάλα ξενοδοχεία, από το Πάρκο Τρίτση μέχρι τους εργαζομένους σε πτηνοτροφεία, από το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο μέχρι το μπακάλικο της γειτονιάς σου.
Ακόμη και τα κόμματα, που δηλώνουν πως θέλουν να σώσουν τον τόπο από τη μάστιγα της ανεργίας, έχουν καθυστερήσει κατά περιόδους την πληρωμή των εργαζομένων τους –κι αυτό ισχύει και για τη Νέα Δημοκρατία και για το ΠΑΣΟΚ και για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Μέχρι και οι εργαζόμενοι του Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, που λειτουργεί υπό την αιγίδα της ΓΣΕΕ, βρέθηκαν απλήρωτοι από 3 έως 6 μήνες!
«Πρόκειται για επιδημία τα τελευταία πέντε χρόνια», μας λέει η Μαργετίνα Στεφανάτου, μάχιμη δικηγόρος κι εξαιρετικά έμπειρη στα εργατικά. «Το ‘’φαινόμενο’’ εμφανίστηκε αρχικά με τη μορφή της πολύμηνης καθυστέρησης μισθοδοσίας. Σταδιακά -και δη τα τελευταία 2-3 χρόνια- υπάρχουν εργαζόμενοι που δουλεύουν χωρίς να πληρώνονται καθόλου πάνω από 5-6 μήνες, μέχρι και 10-12 μήνες.
»Το ‘’φαινόμενο’’ δεν αφορά μόνο τον ιδιωτικό τομέα, αλλά εμφανίζεται συχνά και σε επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα, αλλά και σε αναπτυξιακές εταιρείες δήμων ή εταιρείες που δουλεύουν με προγράμματα ΕΣΠΑ κ.λπ. Το ‘’φαινόμενο’’ πολλές φορές αιτιολογείται και δικαιολογείται λόγω της υστέρησης και εν τέλει της στάσης πληρωμών εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου, γεγονός πραγματικό που έχει φέρει σε οικονομικό αδιέξοδο πολλές επιχειρήσεις του ιδιωτικού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα».
Υπάρχουν κι άλλες κατηγορίες στη στρατιά των απλήρωτων, όπως μας εξηγεί η νομικός Μαρίλη Ζαλαώρα, που εργάζεται στη ΓΣΕΕ:
«Υπάρχουν εργαζόμενοι, θύματα μιας συχνά προσχηματικής κι ανειλικρινούς εργοδοτικής συμπεριφοράς που έχουν να πληρωθούν κανονικά ακόμα και περισσότερο από τρία χρόνια, ζώντας με τα “έναντι”. Παράλληλα με αυτούς συμπορεύεται μια ακόμα κατηγορία απλήρωτων εργαζομένων, εκείνη των “δοκιμαστικών” υπαλλήλων, οι οποίοι αντιμετωπίζονται ως αναλώσιμα από τον εργοδότη κι αντικαθίστανται αμέσως μετά τη λήξη της δοκιμαστικής περιόδου, χωρίς να λάβουν την παραμικρή αμοιβή.
»Πρόκειται επομένως για κατ’ όνομα εργαζομένους, αλλά στην πραγματικότητα για κατ’ ουσία ανέργους. Καμιά στατιστική δεν ασχολείται μαζί τους ενώ εκείνοι, συνεχώς αυξανόμενοι, εξακολουθούν να ακροβατούν στωικά στο τεντωμένο σκοινί μιας ιδιότυπης ομηρίας».
«Οι απλήρωτοι εργαζόμενοι αποτελούν “sui generis” κατηγορία: ενώ αναγκάζονται να παρέχουν τις υπηρεσίες τους με τους ίδιους ή και σκληρότερους όρους, δεν απολαμβάνουν το αυτονόητο αντίτιμο της εργασίας τους. Ενώ δεν είναι τυπικώς άνεργοι, βρίσκονται όμηροι σε επιχειρήσεις και διαβιούν χειρότερα από τους ανέργους, αφού δεν δικαιούνται ούτε κι αυτό το γλίσχρο επίδομα ανεργίας.
»Είναι οι σύγχρονοι δούλοι, που υπομένουν στωικά ως αναγκαία κατάσταση τα έναντι-ψίχουλα, που “βάζουν πλάτη” για τη “διάσωση” της επιχείρησης, για να μη χαθούν ολότελα οι θέσεις εργασίας. Κι έτσι “επιχορηγούν” τις επιχειρήσεις, στις οποίες εργάζονται, με τους “βερεσέ” μισθούς τους.
»Με τη συνέργεια του κράτους, μέσω των συνεχών μειώσεων του μισθολογικού και συνταξιοδοτικού κόστους, των κοινωνικών παροχών και της συστηματικής καθιέρωσης της απλήρωτης εργασίας, πραγματοποιείται μια γιγαντιαία μεταφορά εισοδήματος από τους εργαζομένους και τα ασφαλιστικά ταμεία προς τις επιχειρήσεις, σε όφελος του μεγάλου κεφαλαίου».
Σε... κρίση πολύ πριν από την κρίση, οι εργαζόμενοι του Τύπου ήταν τα πρώτα θύματα της «ευελιξίας» που έφερε ο Κώστας Σημίτης, όταν έχτιζε τον μύθο της ισχυρής Ελλάδας και κατεδάφιζε, ακολουθώντας τα βήματα Σρέντερ, τα εργασιακά δικαιώματα.
Αργότερα, όταν η χώρα μπήκε (και επισήμως) σε κρίση, οι βαρονίες του Τύπου άρχισαν να κλυδωνίζονται: η αρχή έγινε με το λουκέτο που έβαλε εν μιά νυκτί η Γιάννα Αγγελοπούλου στον «Ελεύθερο Τύπο».
Στη συνέχεια βυθίστηκε αύτανδρο το «Αλτερ» κι ακολούθησε το ναυάγιο της «Ελευθεροτυπίας». Ακολούθησαν μαζικές απολύσεις, ατομικές συμβάσεις και ο χώρος του Τύπου γέμισε γαλέρες.
Ο μισθός στον μαγικό κόσμο των ΜΜΕ κατάντησε μαγική εικόνα ή -αλλιώς- «μια πονεμένη ιστορία», όπως μας λέει συνάδελφος που εργάζεται στον «Ελεύθερο Τύπο», απλήρωτος εδώ κι 9 μήνες: «Από το 2012 μέχρι σήμερα οι εκδότες έχουν κάνει τρεις... εθελούσιες και δύο μειώσεις μισθών.
Ηδη ετοιμάζονται για την τρίτη. Κάθε φορά μάς έλεγαν τα ίδια πράγματα: “Δεν θα υπάρξουν άλλες μειώσεις. Ετσι κατοχυρώνετε τις θέσεις εργασίας και δεν θα κάνουμε απολύσεις. Θα πληρώνεστε κανονικά”. Το 2013 είχαμε μπει ήδη δυόμισι μήνες μέσα. Το 2014 νέα μείωση μισθών με τα ίδια επιχειρήματα. Τη μια φταίει η πολιτική κατάσταση, την άλλη η διαπραγμάτευση, την τρίτη τα capital controls. Φτάσαμε να πληρωνόμαστε, όποτε οι εργοδότες θυμούνται.
»Κι όταν γίνεται αυτό το... θαύμα, ο μισθός δεν ξεπερνάει τα 400 ευρώ. Υπάρχουν συνάδελφοι που δεν έχουν στο πορτοφόλι τους ούτε ένα ευρώ για βενζίνη. Οι περισσότεροι δεν πληρώνουν τους λογαριασμούς τους στις τράπεζες, στις ΔΕΚΟ, σε όσους τέλος πάντων χρωστάνε. Τώρα οι εκδότες ετοιμάζουν... καινούργιες μειώσεις μισθών, φαντάζομαι με τα ίδια επιχειρήματα. Πέρασαν πάνω από δύο χρόνια από τότε που πήραμε για τελευταία φορά ολόκληρο μισθό. Μάλλον θα περιμένουμε πολύ. Εκτός αν τα 400 ευρώ τα λες ολόκληρο μισθό»...
Η Μαργαρίτα είναι γραμματέας της Ενωσης Λυρικών Πρωταγωνιστών και μέλος του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Θεάματος Ακροάματος –εξ ου και τολμά να μιλήσει επωνύμως:
«Στην αρχή της κρίσης (η οποία φαίνεται τελικά να παίρνει διαστάσεις Νέας Τάξης Πραγμάτων) νόμιζα ότι εμείς οι ελεύθεροι επαγγελματίες του πολιτισμού θα τη βιώναμε πιο εύκολα από τους άλλους: η οικονομική αστάθεια είναι μέρος της δουλειάς.
»Μετά γνωρίστηκα με τον νεοφιλελευθερισμό. Χωρίς ΣΣΕ, τι να διεκδικήσεις; Η αγορά καθορίζει την τιμή. Με τόση ανεργία, λοιπόν, οι τιμές έπεσαν στο επίπεδο ενός καλού φιλοδωρήματος. Και δεν είναι μόνο η ανεργία, ο καλλιτέχνης θέλει να πατήσει στη σκηνή, ποια αγορά δεν θα εκμεταλλευόταν αυτή την ανάγκη; Εβλεπες παντού αγγελίες για εθελοντές. Και πάντα έβρισκαν.
»Ταυτόχρονα μας επέβαλλαν έναν άλλον, ακούσιο εθελοντισμό: το Μέγαρο μας χρωστάει από το 2012. Η Λυρική χρωστάει έως κι έναν χρόνο στους εξωτερικούς της συνεργάτες (εξαιρούνται οι ξένοι κι ελάχιστοι Ελληνες...), για τους δήμους να μη μιλήσω καλύτερα.
»Οταν είμαι στις καλές μου, το παίρνω χαλαρά: η μποέμικη ζωή του καλλιτέχνη δικαιώνεται μέσα από την αφραγκία. Μετά, όμως, γυρίζω σπίτι και βλέπω έναν λογαριασμό, η μικρή θέλει λεφτά για την εκδρομή του σχολείου και η μποέμικη ελευθερία εξαερώνεται μέσα στον καταναγκασμό της αναγκαιότητας. Αδιέξοδο».
•Το φαινόμενο της απλήρωτης εργασίας πλήττει κυρίως τον κλάδο του τουρισμού και επισιτισμού, της καθαριότητας, των εταιρειών φύλαξης, τον χώρο των ΜΜΕ (εφημερίδες-ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί), τις ιδιωτικές κλινικές, τη ναυτιλία, τις κατασκευές, το λιανεμπόριο.
Πρόκειται για τους ίδιους κλάδους που εμφανίζουν θλιβερή πρωτιά στην παραβατικότητα της εργατικής νομοθεσίας, ενώ ταυτόχρονα υπέστησαν τις μεγαλύτερες μειώσεις στις κατώτατες συμβατικές πραγματικές αποδοχές τους.
2/3 επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα έχουν προχωρήσει σε στάση πληρωμών.
550.000 εταιρείες (μικρομεσαίες και μεγάλες) πληρώνουν με έναντι, καταγράφοντας καθυστέρηση στην καταβολή των δεδουλευμένων τους από έναν έως και... 24 μήνες!
200% αυξήθηκε το ποσοστό των επιχειρήσεων που πληρώνουν με έναντι από το 2012 μέχρι σήμερα!
2014 χρονιά-ορόσημο, καθώς διπλασιάστηκαν τόσο ο αριθμός των εργαζομένων όσο και οι μήνες στην καθυστέρηση πληρωμής.
1.000.000 εργαζόμενοι δεν πληρώνονται επίδομα άδειας, χιλιάδες εργαζόμενοι πληρώνονται το δώρο Χριστουγέννων ή Πάσχα σε είδος (κουπόνια για τρόφιμα ή καύσιμα).
1.000.000 είναι οι «αόρατοι»: εργάζονται ανασφάλιστοι ή εργάζονται ως μισθωτοί, αλλά αμείβονται με μπλοκάκι ελεύθερου επαγγελματία ή εργάζονται με πλήρες ωράριο, δηλώνονται όμως ως μερικώς απασχολούμενοι.
•Στοιχεία από τη μελέτη «Η απλήρωτη εργασία στα χρόνια των Μνημονίων και της Κρίσης» της νομικού και επιστημονικής συνεργάτιδας της κ. Κούνεβα, Σοφίας Παπαοικονόμου
«Προτιμούν να διατηρούν μια “δουλειά”, όπου δεν εισπράττουν τίποτα, παρά να πέσουν στη χοάνη της μακροχρόνιας ανεργίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι επιχειρήσεις τελικά πτωχεύουν, οπότε και άνεργοι και απλήρωτοι παραμένουν».
Υπάρχουν κι άλλοι, βαθύτεροι λόγοι που εξηγούν την απλήρωτη εργασία, όπως μας εξηγεί η δρ Κοινωνικής Ψυχολογίας, Αλεξάνδρα Βασιλείου:
«Η εργασία υπηρετεί διαφορετικές ανθρώπινες ανάγκες ταυτόχρονα. Πρώτη μπορεί να μοιάζει η ανάγκη για επιβίωση, αλλά εξίσου σημαντική και η ανάγκη του ανθρώπου να νιώθει χρήσιμος και συνδεδεμένος με την κοινωνία. Αν χάσει τη δουλειά του, χάνει κι αυτή την αίσθηση αξίας και σύνδεσης. Χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν στον χώρο εργασίας τους απλήρωτοι, ακόμη κι όταν ξέρουν ότι οι πιθανότητες να πληρωθούν τα δεδουλευμένα τους είναι απειροελάχιστες έως μηδενικές.
»Αυτό συνδέεται άμεσα με την ανεργία, άρα και με την απώλεια ελπίδας ότι θα βρουν κάτι καλύτερο. Καλύτερα εν ενεργεία και απλήρωτος, παρά αφημένος στην απελπισία της ανεργίας. Καλύτερα “έξω στον κόσμο” κι ενεργός, παρά στο σπίτι μόνος κι απελπισμένος. Από τη μια, ο φόβος για την απελπισία της ανεργίας, από την άλλη η ματαίωση γύρω από κοινωνικούς αγώνες, ότι μπορεί να είναι έστω και ελάχιστα αποτελεσματικοί. Αυτά δημιουργούν ψυχολογική παράλυση.
»Μένοντας απλήρωτος, ο εργαζόμενος αποδέχεται εργασιακές συνθήκες που δεν φανταζόμασταν πριν από λίγα χρόνια, αλλά κι ελπίζει για κάτι που δεν υπάρχει πια. Αν εγκαταλείψει την απλήρωτη εργασία, έχει να αντιμετωπίσει έναν μικρό θάνατο. Εχει να αποδεχτεί την ήττα στον αγώνα για εργασιακή αξιοπρέπεια και να αναθεωρήσει την πραγματικότητα, μέσα στην οποία ζει.
»Χρειάζεται να αναρωτηθεί: Τι μου δίνει αξία, πώς εξασφαλίζω την επιβίωσή μου, πώς συνδέομαι με τον κόσμο γύρω μου. Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δίνονται προσωπικά και συλλογικά, όταν αναθεωρήσουμε τον τρόπο με τον οποίο ζούμε και τον τρόπο με τον οποίο η ζωή, εμείς και οι άλλοι αποκτούμε αξία».
Το πρώτο βήμα που κάνει ένας απλήρωτος εργαζόμενος είναι ή να καταφύγει στο σωματείο του ή να προσφύγει στην Επιθεώρηση Εργασίας.
Το πώς θα αντιδράσει το σωματείο του εξαρτάται από το πόσο μαχητικό κι αποτελεσματικό είναι (τα παραδείγματα ποικίλλουν όσο και τα σωματεία, αν και ο μαχόμενος κι αποτελεσματικός συνδικαλισμός είναι μάλλον είδος σπάνιο και εν ανεπαρκεία).
Οι καταγγελίες στην Επιθεώρηση Εργασίας για καθυστέρηση ή μη καταβολή δεδουλευμένων από το 2008 έως το τέλος του 2013 αυξήθηκαν κατά 56%.
Σήμερα έξι στις δέκα καταγγελίες είναι από απλήρωτους. Το 2014 ερευνήθηκαν από το ΣΕΠΕ συνολικά 13.840 υποθέσεις μπαταχτσήδων εργοδοτών: 6.700 επιλύθηκαν, χωρίς να καταλήξουν στα δικαστήρια, κι οι εργοδότες πλήρωσαν συνολικά 15 εκατ. ευρώ.
Τα νούμερα αποδίδουν την πραγματική εικόνα; Μάλλον όχι, όπως μας εξηγεί η Μαρίλη Ζαλαώρα:
«Οι Επιθεωρήσεις Εργασίας αδυνατούν να βοηθήσουν ουσιαστικά τον εργαζόμενο, όπου τις περισσότερες φορές το μόνο κέρδος που αποκομίζει από την καταγγελία του είναι μια ανώφελη και αδιέξοδη στοχοποίηση. Ετσι, οι περισσότεροι απλήρωτοι αρνούνται πεισματικά να απευθυνθούν στις Επιθεωρήσεις Εργασίας ή τη Δικαιοσύνη, αντίθετα αποδέχονται με ακατανόητη (;) μοιρολατρία να ζουν με την ελπίδα ότι κάποτε η κατάσταση θα διορθωθεί.
»Η καθημερινή επαφή μας στο Κέντρο Πληροφόρησης της ΓΣΕΕ με τους απλήρωτους εργαζομένους δεν μας επιτρέπει να είμαστε αισιόδοξοι. Προσπαθώντας να βοηθήσουμε κυρίως στην ψυχολογική υποστήριξή τους κι αμήχανοι απέναντι στο μέγεθος του προβλήματος, αναρωτιόμαστε πόσο ουτοπικό είναι πλέον να επιμένουμε στο στερεοτυπικά χιλιοειπωμένο ευχολόγιο ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί θα πρέπει επιτέλους να κάνουν σωστά τη δουλειά τους».
Η ολομέτωπη επίθεση που δέχεται ο κόσμος της εργασίας αντανακλάται και στις δικαστικές διεκδικήσεις των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, όπως μας εξηγεί η νομικός Ευαγγελία Κουβέλη:
«Σήμερα κύρια διεκδίκηση αποτελεί το άλλοτε αυτονόητο: η καταβολή του μισθού για την προσφερόμενη εργασία. Το πλέγμα διατάξεων της ελληνικής νομοθεσίας προστατεύει θεωρητικά τους αναρίθμητους πλέον απλήρωτους εργαζομένους, οι οποίοι -εγκλωβισμένοι- εξακολουθούν να εργάζονται με την προσδοκία πληρωμής και την ελπίδα της μη απώλειας των κεκτημένων.
»Στην πράξη η θετική δικαστική έκβαση της “προσωπικής υπόθεσης” του εργαζομένου δεν συνιστά λύση του προβλήματος, καθώς αυτή συνοδεύεται από πολυδάπανη και μακρόχρονη μάχη για την είσπραξη των μισθών, αναζήτηση τρόπου εκτέλεσης της δικαστικής απόφασης σε βάρος του πρώην εργοδότη και, συνήθως, αδυναμία είσπραξης.
»Πώς άλλωστε να καταφέρει να εισπράξει από έναν πρώην εργοδότη, ο οποίος είτε δεν δύναται να καταβάλει είτε οχυρώνεται πίσω από το “δικό του προστατευτικό νομικό πλέγμα”; Οταν οι εργοδότες είχαν κέρδη, ξεχνούσαν τους εργαζομένους. Σήμερα τους ζητούν να μοιραστούν τη ζημιά».
Η εμπειρία του κάνει τη μαρτυρία του εξαιρετικά σημαντική:
«Το φαινόμενο της απλήρωτης εργασίας αποτελεί μια από τις πλέον σημαντικές εκφάνσεις της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας και ταυτόχρονα μια αυτονόητη συνέπεια της καταστροφικής επίδρασης της ύφεσης και των μνημονιακών πολιτικών στην ελληνική οικονομία.
»Η διαπίστωση και ο κολασμός τέτοιων παραβατικών συμπεριφορών σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορούν, εν τέλει, να αποβούν προς όφελος του αδύναμου πόλου της εργασιακής σχέσης. Οι διαστάσεις και η διακλαδικότητα του φαινομένου απαιτούν τη συμπερίληψη της αντιμετώπισής του στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας, με έμφαση στην προστασία/εξακολούθηση της απασχόλησης μέσα από σχήματα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, εργατικής-συνεργατικής επιχειρηματικής δραστηριότητας και πολιτικής αμφισβήτησης, τόσο του διευθυντικού δικαιώματος όσο και της απόλυτης προστασίας της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής».
ΠΗΓΗ: Η Εφημερίδα των Συντακτών
Συντάκτης:
Αντρέ Μπρετόν, «Γαιόφως και άλλα ποιήματα»
Το χαρακτηρίζουν πανδημία. Είναι το μεγαλύτερο παράδοξο και το πιο δύσκολο να ερμηνευθεί. Η ανεργία, η δουλειά-λάστιχο, η μαύρη εργασία, όλα αυτά είναι απολύτως κατανοητά κι εξηγήσιμα σε συνθήκες βαθιάς ύφεσης και με πολιτικές λιτότητας και νεοφιλελευθερισμού.
Τι είναι αυτό που κάνει 1.200.000 εργαζομένους, που δεν πληρώνονται από τα αφεντικά τους, να εξακολουθούν να παρέχουν την εργασία τους κάθε μέρα;
Η απλήρωτη εργασία έχει μετατραπεί σε νέα κανονικότητα κι είναι ίσως η ουσιωδέστερη α-συνέχεια του κόσμου, όπως τον ξέραμε επί δεκαετίες: ο εργαζόμενος παρέχει εργατική δύναμη και σε αντάλλαγμα παίρνει μισθό.
Τώρα πια όμως είμαστε αντιμέτωποι μ’ ένα νέο φαινόμενο, παράδοξο μεν, αλλά μέρος της νέα κανονικότητας εκτάκτου ανάγκης: την άμισθη σκλαβιά.
«Μουγκή» δύναμη
Στην Ελλάδα των Μνημονίων μιλάμε πολύ για την ανάπτυξη, λιγότερο για την ανεργία και καθόλου για την απλήρωτη εργασία.Εχουμε γίνει η πολιτεία που περιγράφει ο Αζίζ Νεσίν: «Κατάπιαμε τη γλώσσα μας. Στόμα έχουμε και μιλιά δεν έχουμε. Φτιάξαμε τον σύλλογο του “σώπα” και μαζευτήκαμε πολλοί, μια πολιτεία ολόκληρη, μια δύναμη μεγάλη, αλλά μουγκή!».
Οχι μόνο πια δεν εξεγειρόμαστε για την ανεργία, αλλά και θεωρούμε κανονικό το να μην πληρωνόμαστε, όταν εργαζόμαστε.
Το νούμερο είναι εξωπραγματικό: ένα εκατομμύριο (1.000.000) είναι οι απλήρωτοι εργαζόμενοι, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, στους 1.200.000 τούς ανεβάζει το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ. Τα 2/3 όσων έχουν ακόμα δουλειά στον ιδιωτικό τομέα πληρώνονται με καθυστέρηση.
Τα αφεντικά έχουν προσχωρήσει μαζικά στο κίνημα «δεν πληρώνω»: περίπου δύο στις τρεις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα έχουν προχωρήσει σε στάση πληρωμών.
Ετσι, ο ένας μήνας χωρίς αμοιβή δεν θεωρείται πια καν καθυστέρηση, ο μέσος χρόνος απληρωσιάς είναι οι πέντε μήνες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τα αφεντικά μπορεί και να μην πληρώνουν ακόμα και επί δύο χρόνια.
Μια απλή αναζήτηση στο google με τον όρο «απλήρωτοι εργαζόμενοι» δίνει 396.000 αποτελέσματα σε 0,40 δευτερόλεπτα και μια ατελείωτη λίστα: από τον «Αγγελιοφόρο» μέχρι το ΙΓΜΕ, από το Μέγαρο Μουσικής μέχρι μεγάλα ξενοδοχεία, από το Πάρκο Τρίτση μέχρι τους εργαζομένους σε πτηνοτροφεία, από το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο μέχρι το μπακάλικο της γειτονιάς σου.
Ακόμη και τα κόμματα, που δηλώνουν πως θέλουν να σώσουν τον τόπο από τη μάστιγα της ανεργίας, έχουν καθυστερήσει κατά περιόδους την πληρωμή των εργαζομένων τους –κι αυτό ισχύει και για τη Νέα Δημοκρατία και για το ΠΑΣΟΚ και για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Μέχρι και οι εργαζόμενοι του Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, που λειτουργεί υπό την αιγίδα της ΓΣΕΕ, βρέθηκαν απλήρωτοι από 3 έως 6 μήνες!
«Πρόκειται για επιδημία τα τελευταία πέντε χρόνια», μας λέει η Μαργετίνα Στεφανάτου, μάχιμη δικηγόρος κι εξαιρετικά έμπειρη στα εργατικά. «Το ‘’φαινόμενο’’ εμφανίστηκε αρχικά με τη μορφή της πολύμηνης καθυστέρησης μισθοδοσίας. Σταδιακά -και δη τα τελευταία 2-3 χρόνια- υπάρχουν εργαζόμενοι που δουλεύουν χωρίς να πληρώνονται καθόλου πάνω από 5-6 μήνες, μέχρι και 10-12 μήνες.
»Το ‘’φαινόμενο’’ δεν αφορά μόνο τον ιδιωτικό τομέα, αλλά εμφανίζεται συχνά και σε επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα, αλλά και σε αναπτυξιακές εταιρείες δήμων ή εταιρείες που δουλεύουν με προγράμματα ΕΣΠΑ κ.λπ. Το ‘’φαινόμενο’’ πολλές φορές αιτιολογείται και δικαιολογείται λόγω της υστέρησης και εν τέλει της στάσης πληρωμών εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου, γεγονός πραγματικό που έχει φέρει σε οικονομικό αδιέξοδο πολλές επιχειρήσεις του ιδιωτικού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα».
Υπάρχουν κι άλλες κατηγορίες στη στρατιά των απλήρωτων, όπως μας εξηγεί η νομικός Μαρίλη Ζαλαώρα, που εργάζεται στη ΓΣΕΕ:
«Υπάρχουν εργαζόμενοι, θύματα μιας συχνά προσχηματικής κι ανειλικρινούς εργοδοτικής συμπεριφοράς που έχουν να πληρωθούν κανονικά ακόμα και περισσότερο από τρία χρόνια, ζώντας με τα “έναντι”. Παράλληλα με αυτούς συμπορεύεται μια ακόμα κατηγορία απλήρωτων εργαζομένων, εκείνη των “δοκιμαστικών” υπαλλήλων, οι οποίοι αντιμετωπίζονται ως αναλώσιμα από τον εργοδότη κι αντικαθίστανται αμέσως μετά τη λήξη της δοκιμαστικής περιόδου, χωρίς να λάβουν την παραμικρή αμοιβή.
»Πρόκειται επομένως για κατ’ όνομα εργαζομένους, αλλά στην πραγματικότητα για κατ’ ουσία ανέργους. Καμιά στατιστική δεν ασχολείται μαζί τους ενώ εκείνοι, συνεχώς αυξανόμενοι, εξακολουθούν να ακροβατούν στωικά στο τεντωμένο σκοινί μιας ιδιότυπης ομηρίας».
Μια κατηγορία μόνοι τους
«Σύγχρονη δουλεία» χαρακτηρίζει την απλήρωτη εργασία η νομικός Σοφία Παπαοικονόμου στη μελέτη της «Η απλήρωτη εργασία στα χρόνια των Μνημονίων και της κρίσης»:«Οι απλήρωτοι εργαζόμενοι αποτελούν “sui generis” κατηγορία: ενώ αναγκάζονται να παρέχουν τις υπηρεσίες τους με τους ίδιους ή και σκληρότερους όρους, δεν απολαμβάνουν το αυτονόητο αντίτιμο της εργασίας τους. Ενώ δεν είναι τυπικώς άνεργοι, βρίσκονται όμηροι σε επιχειρήσεις και διαβιούν χειρότερα από τους ανέργους, αφού δεν δικαιούνται ούτε κι αυτό το γλίσχρο επίδομα ανεργίας.
»Είναι οι σύγχρονοι δούλοι, που υπομένουν στωικά ως αναγκαία κατάσταση τα έναντι-ψίχουλα, που “βάζουν πλάτη” για τη “διάσωση” της επιχείρησης, για να μη χαθούν ολότελα οι θέσεις εργασίας. Κι έτσι “επιχορηγούν” τις επιχειρήσεις, στις οποίες εργάζονται, με τους “βερεσέ” μισθούς τους.
»Με τη συνέργεια του κράτους, μέσω των συνεχών μειώσεων του μισθολογικού και συνταξιοδοτικού κόστους, των κοινωνικών παροχών και της συστηματικής καθιέρωσης της απλήρωτης εργασίας, πραγματοποιείται μια γιγαντιαία μεταφορά εισοδήματος από τους εργαζομένους και τα ασφαλιστικά ταμεία προς τις επιχειρήσεις, σε όφελος του μεγάλου κεφαλαίου».
Εργασιακές γαλέρες στα ΜΜΕ
Ο κλάδος των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα, προκειμένου να αντιληφθεί κανείς τι έχει συμβεί στον κόσμο της εργασίας τα τελευταία χρόνια.Σε... κρίση πολύ πριν από την κρίση, οι εργαζόμενοι του Τύπου ήταν τα πρώτα θύματα της «ευελιξίας» που έφερε ο Κώστας Σημίτης, όταν έχτιζε τον μύθο της ισχυρής Ελλάδας και κατεδάφιζε, ακολουθώντας τα βήματα Σρέντερ, τα εργασιακά δικαιώματα.
Αργότερα, όταν η χώρα μπήκε (και επισήμως) σε κρίση, οι βαρονίες του Τύπου άρχισαν να κλυδωνίζονται: η αρχή έγινε με το λουκέτο που έβαλε εν μιά νυκτί η Γιάννα Αγγελοπούλου στον «Ελεύθερο Τύπο».
Στη συνέχεια βυθίστηκε αύτανδρο το «Αλτερ» κι ακολούθησε το ναυάγιο της «Ελευθεροτυπίας». Ακολούθησαν μαζικές απολύσεις, ατομικές συμβάσεις και ο χώρος του Τύπου γέμισε γαλέρες.
Ο μισθός στον μαγικό κόσμο των ΜΜΕ κατάντησε μαγική εικόνα ή -αλλιώς- «μια πονεμένη ιστορία», όπως μας λέει συνάδελφος που εργάζεται στον «Ελεύθερο Τύπο», απλήρωτος εδώ κι 9 μήνες: «Από το 2012 μέχρι σήμερα οι εκδότες έχουν κάνει τρεις... εθελούσιες και δύο μειώσεις μισθών.
Ηδη ετοιμάζονται για την τρίτη. Κάθε φορά μάς έλεγαν τα ίδια πράγματα: “Δεν θα υπάρξουν άλλες μειώσεις. Ετσι κατοχυρώνετε τις θέσεις εργασίας και δεν θα κάνουμε απολύσεις. Θα πληρώνεστε κανονικά”. Το 2013 είχαμε μπει ήδη δυόμισι μήνες μέσα. Το 2014 νέα μείωση μισθών με τα ίδια επιχειρήματα. Τη μια φταίει η πολιτική κατάσταση, την άλλη η διαπραγμάτευση, την τρίτη τα capital controls. Φτάσαμε να πληρωνόμαστε, όποτε οι εργοδότες θυμούνται.
»Κι όταν γίνεται αυτό το... θαύμα, ο μισθός δεν ξεπερνάει τα 400 ευρώ. Υπάρχουν συνάδελφοι που δεν έχουν στο πορτοφόλι τους ούτε ένα ευρώ για βενζίνη. Οι περισσότεροι δεν πληρώνουν τους λογαριασμούς τους στις τράπεζες, στις ΔΕΚΟ, σε όσους τέλος πάντων χρωστάνε. Τώρα οι εκδότες ετοιμάζουν... καινούργιες μειώσεις μισθών, φαντάζομαι με τα ίδια επιχειρήματα. Πέρασαν πάνω από δύο χρόνια από τότε που πήραμε για τελευταία φορά ολόκληρο μισθό. Μάλλον θα περιμένουμε πολύ. Εκτός αν τα 400 ευρώ τα λες ολόκληρο μισθό»...
Από το 2012!
Η Μαργαρίτα Συγγενιώτου είναι μέτζο σοπράνο και συνεργάζεται με το Μέγαρο, που έχει να πληρώσει τους εργαζομένους από το 2012.Η Μαργαρίτα είναι γραμματέας της Ενωσης Λυρικών Πρωταγωνιστών και μέλος του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Θεάματος Ακροάματος –εξ ου και τολμά να μιλήσει επωνύμως:
«Στην αρχή της κρίσης (η οποία φαίνεται τελικά να παίρνει διαστάσεις Νέας Τάξης Πραγμάτων) νόμιζα ότι εμείς οι ελεύθεροι επαγγελματίες του πολιτισμού θα τη βιώναμε πιο εύκολα από τους άλλους: η οικονομική αστάθεια είναι μέρος της δουλειάς.
»Μετά γνωρίστηκα με τον νεοφιλελευθερισμό. Χωρίς ΣΣΕ, τι να διεκδικήσεις; Η αγορά καθορίζει την τιμή. Με τόση ανεργία, λοιπόν, οι τιμές έπεσαν στο επίπεδο ενός καλού φιλοδωρήματος. Και δεν είναι μόνο η ανεργία, ο καλλιτέχνης θέλει να πατήσει στη σκηνή, ποια αγορά δεν θα εκμεταλλευόταν αυτή την ανάγκη; Εβλεπες παντού αγγελίες για εθελοντές. Και πάντα έβρισκαν.
»Ταυτόχρονα μας επέβαλλαν έναν άλλον, ακούσιο εθελοντισμό: το Μέγαρο μας χρωστάει από το 2012. Η Λυρική χρωστάει έως κι έναν χρόνο στους εξωτερικούς της συνεργάτες (εξαιρούνται οι ξένοι κι ελάχιστοι Ελληνες...), για τους δήμους να μη μιλήσω καλύτερα.
»Οταν είμαι στις καλές μου, το παίρνω χαλαρά: η μποέμικη ζωή του καλλιτέχνη δικαιώνεται μέσα από την αφραγκία. Μετά, όμως, γυρίζω σπίτι και βλέπω έναν λογαριασμό, η μικρή θέλει λεφτά για την εκδρομή του σχολείου και η μποέμικη ελευθερία εξαερώνεται μέσα στον καταναγκασμό της αναγκαιότητας. Αδιέξοδο».
•Το φαινόμενο της απλήρωτης εργασίας πλήττει κυρίως τον κλάδο του τουρισμού και επισιτισμού, της καθαριότητας, των εταιρειών φύλαξης, τον χώρο των ΜΜΕ (εφημερίδες-ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί), τις ιδιωτικές κλινικές, τη ναυτιλία, τις κατασκευές, το λιανεμπόριο.
Πρόκειται για τους ίδιους κλάδους που εμφανίζουν θλιβερή πρωτιά στην παραβατικότητα της εργατικής νομοθεσίας, ενώ ταυτόχρονα υπέστησαν τις μεγαλύτερες μειώσεις στις κατώτατες συμβατικές πραγματικές αποδοχές τους.
2/3 επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα έχουν προχωρήσει σε στάση πληρωμών.
550.000 εταιρείες (μικρομεσαίες και μεγάλες) πληρώνουν με έναντι, καταγράφοντας καθυστέρηση στην καταβολή των δεδουλευμένων τους από έναν έως και... 24 μήνες!
200% αυξήθηκε το ποσοστό των επιχειρήσεων που πληρώνουν με έναντι από το 2012 μέχρι σήμερα!
2014 χρονιά-ορόσημο, καθώς διπλασιάστηκαν τόσο ο αριθμός των εργαζομένων όσο και οι μήνες στην καθυστέρηση πληρωμής.
1.000.000 εργαζόμενοι δεν πληρώνονται επίδομα άδειας, χιλιάδες εργαζόμενοι πληρώνονται το δώρο Χριστουγέννων ή Πάσχα σε είδος (κουπόνια για τρόφιμα ή καύσιμα).
1.000.000 είναι οι «αόρατοι»: εργάζονται ανασφάλιστοι ή εργάζονται ως μισθωτοί, αλλά αμείβονται με μπλοκάκι ελεύθερου επαγγελματία ή εργάζονται με πλήρες ωράριο, δηλώνονται όμως ως μερικώς απασχολούμενοι.
•Στοιχεία από τη μελέτη «Η απλήρωτη εργασία στα χρόνια των Μνημονίων και της Κρίσης» της νομικού και επιστημονικής συνεργάτιδας της κ. Κούνεβα, Σοφίας Παπαοικονόμου
Ψυχολογικές επιπτώσεις
Απλήρωτη εργασία ή ένας «μικρός θάνατος»;
Τι είναι αυτό που οδηγεί τους εργαζομένους να αποδέχονται μια τέτοια ταπεινωτική κι αβίωτη συνθήκη; «Οι μακροχρόνια απλήρωτοι εργαζόμενοι είναι πολύ επιφυλακτικοί, ακόμη και να ασκήσουν τα ελάχιστα δικαιώματα που τους δίνει η εργατική νομοθεσία», μας λέει η Μαργετίνα Στεφανάτου.«Προτιμούν να διατηρούν μια “δουλειά”, όπου δεν εισπράττουν τίποτα, παρά να πέσουν στη χοάνη της μακροχρόνιας ανεργίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι επιχειρήσεις τελικά πτωχεύουν, οπότε και άνεργοι και απλήρωτοι παραμένουν».
Υπάρχουν κι άλλοι, βαθύτεροι λόγοι που εξηγούν την απλήρωτη εργασία, όπως μας εξηγεί η δρ Κοινωνικής Ψυχολογίας, Αλεξάνδρα Βασιλείου:
«Η εργασία υπηρετεί διαφορετικές ανθρώπινες ανάγκες ταυτόχρονα. Πρώτη μπορεί να μοιάζει η ανάγκη για επιβίωση, αλλά εξίσου σημαντική και η ανάγκη του ανθρώπου να νιώθει χρήσιμος και συνδεδεμένος με την κοινωνία. Αν χάσει τη δουλειά του, χάνει κι αυτή την αίσθηση αξίας και σύνδεσης. Χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν στον χώρο εργασίας τους απλήρωτοι, ακόμη κι όταν ξέρουν ότι οι πιθανότητες να πληρωθούν τα δεδουλευμένα τους είναι απειροελάχιστες έως μηδενικές.
»Αυτό συνδέεται άμεσα με την ανεργία, άρα και με την απώλεια ελπίδας ότι θα βρουν κάτι καλύτερο. Καλύτερα εν ενεργεία και απλήρωτος, παρά αφημένος στην απελπισία της ανεργίας. Καλύτερα “έξω στον κόσμο” κι ενεργός, παρά στο σπίτι μόνος κι απελπισμένος. Από τη μια, ο φόβος για την απελπισία της ανεργίας, από την άλλη η ματαίωση γύρω από κοινωνικούς αγώνες, ότι μπορεί να είναι έστω και ελάχιστα αποτελεσματικοί. Αυτά δημιουργούν ψυχολογική παράλυση.
»Μένοντας απλήρωτος, ο εργαζόμενος αποδέχεται εργασιακές συνθήκες που δεν φανταζόμασταν πριν από λίγα χρόνια, αλλά κι ελπίζει για κάτι που δεν υπάρχει πια. Αν εγκαταλείψει την απλήρωτη εργασία, έχει να αντιμετωπίσει έναν μικρό θάνατο. Εχει να αποδεχτεί την ήττα στον αγώνα για εργασιακή αξιοπρέπεια και να αναθεωρήσει την πραγματικότητα, μέσα στην οποία ζει.
»Χρειάζεται να αναρωτηθεί: Τι μου δίνει αξία, πώς εξασφαλίζω την επιβίωσή μου, πώς συνδέομαι με τον κόσμο γύρω μου. Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δίνονται προσωπικά και συλλογικά, όταν αναθεωρήσουμε τον τρόπο με τον οποίο ζούμε και τον τρόπο με τον οποίο η ζωή, εμείς και οι άλλοι αποκτούμε αξία».
Οι δύο (αδιέξοδοι) δρόμοι για τη διεκδίκηση του αυτονόητου
Αοπλοι οι εργαζόμενοι στον εργοδοτικό παράδεισο
Τι γίνεται, όταν οι εργαζόμενοι αποφασίσουν να διεκδικήσουν το αυτονόητο; Οι δρόμοι που έχουν, για να αντιδράσουν, είναι δύο: ο συνδικαλιστικός και ο νομικός. Αλλοτε επιλέγουν μόνο τον έναν, άλλοτε και τους δύο μαζί ταυτόχρονα. Δυστυχώς, με δεδομένο τον εργοδοτικό παράδεισο που δημιούργησαν τα μνημόνια, σε ελάχιστες περιπτώσεις οι μάχες είναι νικηφόρες.Το πρώτο βήμα που κάνει ένας απλήρωτος εργαζόμενος είναι ή να καταφύγει στο σωματείο του ή να προσφύγει στην Επιθεώρηση Εργασίας.
Το πώς θα αντιδράσει το σωματείο του εξαρτάται από το πόσο μαχητικό κι αποτελεσματικό είναι (τα παραδείγματα ποικίλλουν όσο και τα σωματεία, αν και ο μαχόμενος κι αποτελεσματικός συνδικαλισμός είναι μάλλον είδος σπάνιο και εν ανεπαρκεία).
Οι καταγγελίες στην Επιθεώρηση Εργασίας για καθυστέρηση ή μη καταβολή δεδουλευμένων από το 2008 έως το τέλος του 2013 αυξήθηκαν κατά 56%.
Σήμερα έξι στις δέκα καταγγελίες είναι από απλήρωτους. Το 2014 ερευνήθηκαν από το ΣΕΠΕ συνολικά 13.840 υποθέσεις μπαταχτσήδων εργοδοτών: 6.700 επιλύθηκαν, χωρίς να καταλήξουν στα δικαστήρια, κι οι εργοδότες πλήρωσαν συνολικά 15 εκατ. ευρώ.
Τα νούμερα αποδίδουν την πραγματική εικόνα; Μάλλον όχι, όπως μας εξηγεί η Μαρίλη Ζαλαώρα:
«Οι Επιθεωρήσεις Εργασίας αδυνατούν να βοηθήσουν ουσιαστικά τον εργαζόμενο, όπου τις περισσότερες φορές το μόνο κέρδος που αποκομίζει από την καταγγελία του είναι μια ανώφελη και αδιέξοδη στοχοποίηση. Ετσι, οι περισσότεροι απλήρωτοι αρνούνται πεισματικά να απευθυνθούν στις Επιθεωρήσεις Εργασίας ή τη Δικαιοσύνη, αντίθετα αποδέχονται με ακατανόητη (;) μοιρολατρία να ζουν με την ελπίδα ότι κάποτε η κατάσταση θα διορθωθεί.
»Η καθημερινή επαφή μας στο Κέντρο Πληροφόρησης της ΓΣΕΕ με τους απλήρωτους εργαζομένους δεν μας επιτρέπει να είμαστε αισιόδοξοι. Προσπαθώντας να βοηθήσουμε κυρίως στην ψυχολογική υποστήριξή τους κι αμήχανοι απέναντι στο μέγεθος του προβλήματος, αναρωτιόμαστε πόσο ουτοπικό είναι πλέον να επιμένουμε στο στερεοτυπικά χιλιοειπωμένο ευχολόγιο ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί θα πρέπει επιτέλους να κάνουν σωστά τη δουλειά τους».
Η ολομέτωπη επίθεση που δέχεται ο κόσμος της εργασίας αντανακλάται και στις δικαστικές διεκδικήσεις των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, όπως μας εξηγεί η νομικός Ευαγγελία Κουβέλη:
«Σήμερα κύρια διεκδίκηση αποτελεί το άλλοτε αυτονόητο: η καταβολή του μισθού για την προσφερόμενη εργασία. Το πλέγμα διατάξεων της ελληνικής νομοθεσίας προστατεύει θεωρητικά τους αναρίθμητους πλέον απλήρωτους εργαζομένους, οι οποίοι -εγκλωβισμένοι- εξακολουθούν να εργάζονται με την προσδοκία πληρωμής και την ελπίδα της μη απώλειας των κεκτημένων.
»Στην πράξη η θετική δικαστική έκβαση της “προσωπικής υπόθεσης” του εργαζομένου δεν συνιστά λύση του προβλήματος, καθώς αυτή συνοδεύεται από πολυδάπανη και μακρόχρονη μάχη για την είσπραξη των μισθών, αναζήτηση τρόπου εκτέλεσης της δικαστικής απόφασης σε βάρος του πρώην εργοδότη και, συνήθως, αδυναμία είσπραξης.
»Πώς άλλωστε να καταφέρει να εισπράξει από έναν πρώην εργοδότη, ο οποίος είτε δεν δύναται να καταβάλει είτε οχυρώνεται πίσω από το “δικό του προστατευτικό νομικό πλέγμα”; Οταν οι εργοδότες είχαν κέρδη, ξεχνούσαν τους εργαζομένους. Σήμερα τους ζητούν να μοιραστούν τη ζημιά».
«Αυτονόητη συνέπεια»
Ο Αποστόλης Καψάλης είναι επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Εργασίας της ΙΝΕ/ΓΣΕΕ. Στην πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς ανέλαβε ειδικός γραμματέας στο τιμόνι του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και παραιτήθηκε αμέσως μετά την υπογραφή του τρίτου Μνημονίου.Η εμπειρία του κάνει τη μαρτυρία του εξαιρετικά σημαντική:
«Το φαινόμενο της απλήρωτης εργασίας αποτελεί μια από τις πλέον σημαντικές εκφάνσεις της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας και ταυτόχρονα μια αυτονόητη συνέπεια της καταστροφικής επίδρασης της ύφεσης και των μνημονιακών πολιτικών στην ελληνική οικονομία.
»Η διαπίστωση και ο κολασμός τέτοιων παραβατικών συμπεριφορών σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορούν, εν τέλει, να αποβούν προς όφελος του αδύναμου πόλου της εργασιακής σχέσης. Οι διαστάσεις και η διακλαδικότητα του φαινομένου απαιτούν τη συμπερίληψη της αντιμετώπισής του στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας, με έμφαση στην προστασία/εξακολούθηση της απασχόλησης μέσα από σχήματα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, εργατικής-συνεργατικής επιχειρηματικής δραστηριότητας και πολιτικής αμφισβήτησης, τόσο του διευθυντικού δικαιώματος όσο και της απόλυτης προστασίας της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής».
ΠΗΓΗ: Η Εφημερίδα των Συντακτών
Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2015
ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ
Κάποτε φτάνει ο
χρόνος που οι μνήμες πρέπει να μοιράζονται. Εξάλλου, πολύ θα ήθελα να ξέρω τι απέγιναν
οι άνθρωποι που έζησα μαζί τους τις ώρες αγωνίας εκείνου του Νοέμβρη.
Βυσσινί απολυτήριο
μετά από 32 μήνες θητεία στην πολεμική αεροπορία - πρώην ΕΒΑ. Και είναι 13 του
Νοέμβρη. Σε γραφικό ξενοδοχειάκι-πανσιόν στ’ Αναφιώτικα απολαμβάνουμε με το
κορίτσι μου τη συνεύρεσή μας. Πολίτης… στη χούντα!
Δεύτερη νύχτα
ελευθερίας και έρωτα, η Μαίρη δουλεύει στην Ακαδημίας και μου μεταφέρει το
κλίμα: κάτι συμβαίνει στο Μετσόβιο… Κουβέντα για το τι να σημαίνουν όλα αυτά,
ίσως ήρθε η ώρα για το ξέσπασμα.
............................................................
............................................................
Μήνες πριν, σε μια
έξοδο μετά διανυκτέρευσης, βρέθηκα απογευματάκι έξω από τη Νομική. Κόσμος πάνω
στην ταράτσα, αλλά κόσμος και κάτω, στο δρόμο, που στέκεται και παρακολουθεί,
ενίοτε απαντώντας στα τραγούδια και στα συνθήματα – πότε θα κάνει ξαστεριά… Ανατριχίλα
μέσα στη στολή, κι ένας φαντάρος σιγοντάρει… και γίνεται στόχος. Εκτός από την
αστυνομία και την ασφάλεια ‘φοιτητικού’ είναι και το μεικτό εκεί και με βάζει
στο κυνήγι. Ευτυχώς, ο κόσμος πολύς, μπουρδουκλώνονται… τη γλυτώνω!
Έκτοτε, η ατμόσφαιρα
μυρίζει μπαρούτι. Παρακολουθώ, από το γραφείο σημάτων, το ζόρισμα των εξεγερμένων
φοιτητών, ανακλήσεις αναβολών, η έλευση Μαρκεζίνη, η αμνηστία. Τώρα, ο δρόμος
οδηγεί στην Πατησίων. Είμαι κι εγώ εδώ, κι είμαι πολίτης!
..............................................................
..............................................................
Κόσμος πάει κι
έρχεται απ’ έξω, ζυγίζει. Αρκετός κόσμος μέσα. Η πύλη είναι ανοιχτή αλλά ο
έλεγχος αυστηρός.
- Τι είσαι εσύ;
Φοιτητής δεν είμαι
αλλά έχω στην τσέπη το ναυτικό φυλλάδιο = εργάτης.
- Πέρασε!
Ήδη βγάζουν καροτσάκι
μερικούς γνωστούς, απ’ ότι φαίνεται, ασφαλίτες που είχαν καταφέρει και παρεισέφρησαν
προηγουμένως. Η επιτροπή επί τω έργω!
Βρίσκω το Γιάννη,
συμμαθητή και τώρα φοιτητή στους πολιτικούς μηχανικούς – εξοικειώνομαι.
......................................................
......................................................
Ανακοίνωση για την
εργατική συνέλευση. Γραμμή για το αμφιθέατρο. Λίγη ενημέρωση, περισσότερη
κουβέντα και μερικές προτάσεις. Αρχίζω και προσανατολίζομαι. Στο ισόγειο
οργασμός – ο καθένας γράφει συνθήματα σε χαρτοπανό ή όπου βρει χαρτί και γραμμή
έξω για τα αυτοκίνητα, τα τρόλεϊ και τα λεωφορεία. Ενθουσιασμός!
Κάποιες αίθουσες πιο
ήσυχες, εκεί ξαποσταίνουν οι ξενύχτηδες. Πολλοί μιλούν μεταξύ τους, πηγαδάκια
αλλά και αυτοσχέδιες συνεντεύξεις. Πάνω ο σταθμός! Πού ακριβώς… δε λέμε!
Αίθουσες για το
φαγητό, βοηθάς να το οργανώσεις. Μεσημεράκι κι άρχισαν να ‘ρχονται τα ταψιά,
μυρωδάτα! Μέσα απ’ τα κάγκελα πακέτα! Γυναίκες και άντρες, κι από μακρινές συνοικίες
κατά πως λένε.
- Απ’ το Περιστέρι!
- Μπράβο παιδιά μου!
Να προσέχετε όμως!
- Τι έχετε ανάγκη να σας
φέρουμε;
Ο ενθουσιασμός
ανεβαίνει.
Κόσμος πολύς απ’ έξω.
Και οι εντεταλμένοι σε απόσταση αναπνοής αλλά φαίνονται να μην έχουν διαταγές
να επέμβουν.
…………….……………………………
Καθώς πέφτει το
σούρουπο, το σκηνικό αλλάζει. Καπνογόνα, δακρυγόνα, δύσκολο να αναπνεύσεις, τα
μάτια τσούζουν κι αν τα τρίψεις την πάτησες. Μοιράζονται λεμόνια, αλλά οι
φωτιές στην Πατησίων κάνουν την καλύτερη δουλειά διώχνοντας τα αέρια.
Οι πρώτες σφαίρες, τις
ακούς να κτυπάνε στα ντουβάρια της πρόσοψης. Μηνύματα για γιατρούς και φάρμακα.
Οι πύλες κλειστές, ανοίγουν μόνο στην απόλυτη ανάγκη. Κατάσταση πολιορκίας, μα
ο κόσμος έξω κρατά γερά!
Ο πρώτος τραυματίας
από σφαίρα, πολύ αίμα. Βοηθάς να τον ανεβάσουν από τις μεγάλες σκάλες, στο
ιατρείο. Φαίνεται να είναι αναίσθητος.
Ξετυλίγονται όλα σα σε
όνειρο. Είσαι εκεί και δεν έχεις πού αλλού να πάς. Δε θέλεις να πας αλλού.
Ψάχνεις να βρεις το επόμενό σου βήμα.
Οι μερσεντές του
πρυτανικού μπαίνουν μπροστά, να ενισχύσουν την κεντρική πύλη. Η Στουρνάρα
κλειδωμένη και αυτοσχέδια φράγματα. Σκέψεις για βενζίνη απ’ τα ντεπόζιτα για
μολότωφ. Η απόφαση όμως έχει παρθεί νωρίτερα: Όχι βία!
………………………………………………
Όλοι κολλημένοι στα
κάγκελα! Ο δρόμος μπροστά έχει αδειάσει από τον κόσμο, Τώρα, όσοι είναι μέσα….
Πάνω στη δεύτερη
μερσεντές παρακολουθώ τους δυο της επιτροπής να πηδάν τα κάγκελα για συνεννόηση
με τους στρατιωτικούς. Το τανκ απέναντι με το πυροβόλο στραμμένο στην πύλη.
Έγινε τρείς η ώρα;
Φως που τυφλώνει, ο
προβολέας του άρματος. Ξεκινά απ’ απέναντι σα σε αργή κίνηση.
- ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ!!
Ρίχνει την πύλη και η
ώση με ρίχνει στα δεξιά.
Δευτερόλεπτα αιώνες…
στέκω στα πόδια μου… δε με ακούνε… κι όμως βρίσκομαι στο ισόγειο του κτιρίου
κοντά στην πύλη της Στουρνάρα. Παραλυμένοι απ’ τον τρόμο, μέσα στους διαδρόμους…
ένα μπούγιο. Φωνές και γυρνάμε πίσω, προς την έξοδο. Τότε συνέρχομαι.
Συνέρχομαι από αυτό
που αντικρίζω. Στο πλάι του διαδρόμου παρατεταγμένοι οι λοκατζήδες με τα όπλα
ανά χείρας… τρέμουν ολόκορμοι. Συνομήλικοι, παιδιά θητείας, πιο τρομαγμένοι κι
από μας…
Από κει και πέρα
ελέγχω τα βήματά μου, επανέρχομαι.
Η πύλη της Στουρνάρα
είναι παραβιασμένη και ανοιχτή. Από κει ξεχύνεται ο κόσμος στο δρόμο. Η
Στουρνάρα ήδη γεμάτη από ένστολους και ασφαλίτες που όπου προλαβαίνουν χτυπούν.
Σώζει το μέγα πλήθος.
Μοιραζόμαστε πολλοί στις πολυκατοικίες, άλλοι τρέχουν πέρα από τη
Μπουμπουλίνας, προς τα πάνω, αλλά ο δρόμος φαίνεται μπλοκαρισμένος. Περιμένουν
τα μπλόκα.
Χώνομαι σε μια πολυκατοικία
γωνιακή, στο ύψος της Μπουμπουλίνας. Γεμάτος κόσμο ο διάδρομος και η σκάλα.
Ανεβαίνω πατώματα.
Μπροστά μου μια πόρτα δικηγορικού γραφείου. Χτυπάμε… καμιά απόκριση! Σπρώχνουμε
ενσικτώδικα… η πόρτα υποχωρεί, έσπασε η κλειδαριά… μπαίνουμε μέσα τέσσερις, ένας
συνομήλικος φοιτητής και δυο παιδιά γυμνασίου. Στο διάδρομο κανείς. Οι φωνές
των μπάτσων ακούγονται από κάτω.
Κλείνουμε την πόρτα, ένας
βάζει την καρέκλα από το γραφείο κόντρα στο πόμολο για να κρατήσει να μην
ανοίξει. Οιμωγές από τα κάτω πατώματα, βήματα στις σκάλες, φωνές απ’ έξω,
διαταγές.
Χτυπούν την πόρτα,
σπρώχνουν… καλά κρατεί…
Δευτερόλεπτα, λεπτά, ο
πανικός των πιτσιρικάδων μας κρατά νηφάλιους – ψιθυρίζοντας κουράγιο στο αυτί τους
και με το χέρι στο στόμα για να μην ουρλιάξουν στον τρόμο τους.
Φεύγουν! Η ταμπέλα του
δικηγόρου απ’ έξω; Η πόρτα που δεν υποχωρούσε; Το ότι κρατηθήκαμε χωρίς
τσιμουδιά; Πάντως, φεύγουν!
Περνούν ώρες. Τέσσερις
άνθρωποι που προσπαθούν να καταλάβουν τι γίνεται κάτω στο δρόμο κοιτάζοντας κλεφτά
από το παράθυρο, κοιτώντας ο ένας τον άλλο χωρίς να βλεπόμαστε. Ένας πολίτης
με το απολυτήριο στρατού στην τσέπη του τζάκετ, ένας φοιτητής – ίσως όχι του πολυτεχνείου,
δύο γυμνασιόπαιδα.
Δε ξέρω πώς τους
λένε, δεν είπαμε…
Δε ξέρω πού
βρίσκονται και αν είναι ακόμα ζωντανοί, δε ξαναειδωθήκαμε…
Αργά το πρωί, ο
φοιτητής, που φαίνεται να γνωρίζει το χώρο, κατεβαίνει σε τεχνικό γραφείο του
πρώτου.
Σε λίγο έρχεται με τα
κορίτσια του σχεδιαστηρίου που, τελικά, μας βγάζουν έναν-έναν έξω και μας συνοδεύουν
προς την Ακαδημίας.
Περίεργη ηρεμία στους
δρόμους.
Φτάνω στ’ Αναφιώτικα.
Λίγο αργότερα, τα
τανκς του Ιωαννίδη βγαίνουν στους δρόμους.
Εμείς τη σκαπουλάραμε…
εκείνη τη μέρα…
……………………………………….
Καρντάσια, ελπίζω να
είστε καλά και να θυμόσαστε!
Έρχονται δύσκολες
μέρες…
Τετάρτη 15 Ιουλίου 2015
Είμαστε Όλοι Έλληνες - ΟΧΙ_2015
του
Chris Hedges
Οι φτωχοί και η εργατική τάξη στις ΗΠΑ ξέρουν τι σημαίνει να είσαι Έλληνας. Ξέρουν την υπο-απασχόληση και την ανεργία. Ξέρουν τη ζωή χωρίς σύνταξη. Ξέρουν τη ζωή με λίγα δολλάρια στην τσέπη. Ξέρουν το κόψιμο του ηλεκτρικού και του γκαζιού επειδή δεν πληρώθηκαν οι λογαριασμοί. Ξέρουν πώς σε σακατεύει το βάρος του χρέους. Ξέρουν το να είσαι άρρωστος και να μη μπορείς να πληρώσεις περίθαλψη. Ξέρουν τις κρατικές κατασχέσεις της ισχνής περιουσίας τους, μια διαδικασία γνωστή στις ΗΠΑ ως 'civil asset forfeiture', που επέτρεψε στην αμερικάνικη αστυνομία να κατάσχει περισσότερα από 3δις$ σε χρήμα και περιουσιακά στοιχεία.
Ξέρουν τη βαθειά απελπισία και το αίσθημα εγκατάλειψης όταν παραμελούνται και κλείνουν σχολεία, βιβλιοθήκες, κέντρα υγείας, παιδικοί σταθμοί, δρόμοι, γέφυρες, δημόσια κτίρια και προγράμματα υποστήριξης. Ξέρουν τη λεηλασία των δημοκρατικών θεσμών από τις οικονομικές ελίτ στο όνομα της λιτότητας. Ξέρουν, όπως και οι Έλληνες, τι σημαίνει να σε εγκαταλείπουν.
Οι Έλληνες και οι εργαζόμενοι φτωχοί των ΗΠΑ υπομένουν τις ίδιες στερήσεις επειδή δέχονται επίθεση από το ίδιο σύστημα - τον εταιρικό καπιταλισμό. Δεν υπάρχουν εσωτερικοί φραγμοί στον εταιρικό καπιταλισμό. Και οι ελάχιστοι εξωτερικοί περιορισμοί που υπήρχαν στο παρελθόν έχουν πια αποσυρθεί. Ο εταιρικός καπιταλισμός, χειραγωγώντας τους ισχυρότερους χρηματοπιστωτικούς θεσμούς όπως το Γιούρογκρουπ, την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ και τις Κεντρικές Τράπεζες, κάνει αυτό ακριβώς για το οποίο σχεδιάστηκε: Μετατρέπει τα πάντα, ακόμα και τους ίδιους τους ανθρώπους και τον φυσικό κόσμο, σε εμπορεύματα προς εκμετάλλευση μέχρι την εξάντληση ή την κατάρρευσή τους. Στη διάρκεια της επιβολής του, καταλύονται εργατικά συνδικάτα, ρυθμιστικές αρχές καταργούνται, νόμοι γράφονται από εταιρικούς λομπίστες για τη νομιμοποίηση της διαφθοράς και της εξουσίας παγκόσμιων μονοπωλίων, και η δημόσια περιουσία ιδιωτικοποιείται. Μυστικές εμπορικές συμφωνίες - για τις οποίες απαγορεύεται να μιλήσουν ακόμα και οι αιρετοί αντιπρόσωποι που έχουν πρόσβαση στα έγγραφα - ενισχύουν τους εταιρικούς ολιγάρχες για να συγκεντρώσουν περισσότερη εξουσία και να συσσωρεύσουν ακόμη μεγαλύτερα κέρδη εις βάρος των εργαζομένων. Για να διογκώσει τα κέρδη του, ο εταιρικός καπιταλισμός λεηλατεί, καταπιέζει και οδηγεί στη χρεοκοπία πρόσωπα, πόλεις, κράτη και κυβερνήσεις. Ουσιαστικά, καταστρέφει τις δομές και τις αγορές που στηρίζουν τον ίδιο τον καπιταλισμό. Αυτό, ωστόσο, ελάχιστη παρηγοριά δίνει σε αυτούς που υπομένουν τη σκοτεινή δύναμή του. Μέχρι να κάνει χαρακίρι, θα έχει αφήσει πίσω του ανείπωτη ανθρώπινη δυστυχία.
Η ελληνική κυβέρνηση γονατίζει μπροστά στους τραπεζίτες της Ευρώπης εκλιπαρώντας το έλεός τους επειδή γνωρίζει ότι, αν φύγει από την Ευρωζώνη, το διεθνές τραπεζικό σύστημα θα κάνει στην Ελλάδα ό,τι έκανε στη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Αλλιέντε στη Χιλή του 1973 - όπως υποσχέθηκε να κάνει ο Ρίτσαρντ Νίξον στη Χιλή, θα "κάνει την οικονομία να ουρλιάξει". Οι τραπεζίτες θα συντρίψουν την Ελλάδα. Κι ας σημαίνει ότι οι Έλληνες δε θα μπορούν να βρούν φάρμακα - η Ελλάδα χρωστά 1δις ευρώ στους ευρωπαίους φαρμακοβιομήχανους. Κι ας σημαίνει ελλείψεις τροφίμων - η Ελλάδα εισάγει χιλιάδες τόννους τροφίμων ετησίως από την Ευρώπη. Κι ας σημαίνει ελλείψεις πετρελαίου και αερίου - η Ελλάδα εισάγει 99% του πετρελαίου και αερίου της. Οι τραπεζίτες θα συνεχίσουν τον οικονομικό πόλεμο μέχρι να καταρρεύσει η τωρινή ελληνική κυβέρνηση και να επανακτήσουν τον έλεγχο οι εταιρικές πολιτικές μαριονέτες.
Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι πρόβλημα για τους εταιρικούς καπιταλιστές. Τα βάσανα των Ελλήνων, όπως και το μαρτύριο των κοινών αμερικανών πολιτών, είναι μια χαρά για τα περιθώρια κέρδους των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων όπως η Γκόλντμαν Σακς. Η Γκόλντμαν Σακς ήταν, εξάλλου, αυτή που φόρτωσε τις οικογένειες με δάνεια υψηλού κινδύνου ξέροντας ότι δε μπορούσαν να αποπληρώσουν, τα πούλησε ως επενδυτικά στα ασφαλιστικά ταμεία και μετά πόνταρε στην κατάρρευσή τους - ενορχηστρώνοντας δαιδαλώδη χρηματιστηριακά ντίαλς με την Ελλάδα, πολλά από αυτά μυστικά. Αυτές οι συμφωνίες διπλασίασαν το ελληνικό χρέος κάτω από το καθεστώς των παραγώγων και επέτρεψαν στις τότε ελληνικές κυβερνήσεις να κρύψουν το πραγματικό χρέος για να συνεχίσουν να δανείζονται. Και όταν η Ελλάδα κατέρρευσε, η Γκόλντμαν Σακς άνοιξε την πόρτα κι έφυγε με βαλίτσες γεμάτες ρευστό.
Το σύστημα του ανεξέλεγκτου καπιταλισμού έχει σχεδιαστεί ώστε να αφαιρεί πλούτο από τους πλέον ευάλωτους και να το διοχετεύει στις ελίτ. Γίνεται εμφανές στη διαμόρφωση των προστίμων και εισφορών για την κάλυψη των ελλειμάτων των δημοτικών και κρατικών δαπανών. Το μέλημα του εταιρικού καπιταλισμού είναι να ιδιωτικοποιήσει το σύνολο των δημόσιων υπηρεσιών, από εκπαίδευση μέχρι ασφάλεια. Η υπηρεσία ταχυδρομείων φαίνεται να είναι το επόμενο βήμα, για τις ΗΠΑ. Ήδη, οι γονείς πρέπει να πληρώνουν εκατοντάδες δολλάρια για τη μετακίνηση των παιδιών τους στα δημόσια σχολεία, στα μουσικά και καλλιτεχνικά μαθήματά τους και για τη συμμετοχή τους σε αθλητικές και άλλες δραστηριότητες. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία, οι Πρώτες Βοήθειες, το σύστημα των εθνικών πάρκων έχουν προγραμματιστεί να γίνουν η νέα πηγή εταιρικού κέρδους. Επέρχεται ο θάνατος της κοινωνίας των πολιτών.
Η ποινική δικαιοσύνη λειτουργεί κυρίως για τη δημιουργία εσόδων για τις δημοτικές και κρατικές αρχές παρά για την απόδοση δικαιοσύνης και την επανένταξη. Οι φτωχοί συλλαμβάνονται και τιμωρούνται με πρόστιμα για μικρο-παραβάσεις στο Ferguson, Mo., και αλλού, για μη αποχόρτωση των αυλών τους, για άπλωμα των ποδιών στα καθίσματα του μετρό της Ν.Υόρκης. Αν δε μπορούν να πληρώσουν τα πρόστιμα, που δε μπορούν, τους στέλνουν φυλακή. Στη φυλακή τους ζητούν να πληρώσουν το κελί και τη διατροφή. Κι αν δε μπορούν να πληρώσουν αυτόν τον νέο λογαριασμό, τους στέλνουν ξανά στη φυλακή. Είναι το παιχνίδι του φαύλου κύκλου και της ατέρμονης εκμετάλλευσης των φτωχών. Τα απλήρωτα πρόστιμα συσσωρεύουν τόκους και γεννούν εντάλματα σύλληψης. Φτωχοί άνθρωποι συχνά καταλήγουν να χρωστούν χιλιάδες δολλάρια για παράνομη στάθμευση ή τροχαίες παραβάσεις.
Τα φασιστικά και κομμουνιστικά εκτελεστικά αποσπάσματα απαιτούσαν, μερικές φορές, από τις οικογένειες των θυμάτων να πληρώσουν τις σφαίρες της εκτέλεσης. Στον εταιρικό καπιταλισμό, οι εκτελεστές πάντα απαιτούν πληρωμή - συχνά τα χρήματα πηγαίνουν στις ιδιωτικές εταιρίες δικαστικής επιτήρησης, ή διοίκησης φυλακών. Το κόστος χρήσης ενός όπλου καθήλωσης (stun gun), πάνω στο θύμα ($26) ή μιας δικαστικής επιτήρησης ($35 ως $100 μηνιαίως) ή ενός ηλεκτρονικού βραχιολιού εντοπισμού ($11 μηνιαίως), βγαίνει από τις τσέπες των φτωχών. Κι όλα αυτά συμβαίνουν τον 'καιρό των παχιών αγελάδων'. Σκέψου τι θα γίνει όταν το χρηματοπιστωτικό χαρτοβασίλειο καταρρεύσει και πάλι - αυτό που συμβαίνει στην Κίνα δεν είναι καλό σημάδι - και η Γουώλ Στρητ τρέχει στα χαρακώματα. Τότε η Αμερική θα γίνει Ελλάδα στο τετράγωνο.
"Είμαστε ένα έθνος που μετέτρεψε το σύστημα πρόνοιας σε σύστημα ποινικοποίησης," γράφουν οι Karen Dolan και Jodi L. Carr σε αναφορά του Institute for Policy Studies με τίτλο "Οι Φτωχοί Πάνε Φυλακή". "Ποινικοποιούμε βιοποριστικές δραστηριότητες ανθρώπων που είναι τόσο φτωχοί που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν στέγη. Έχουμε περισσότερους φυλακισμένους από οποιοδήποτε άλλο κράτος στον κόσμο. Και θεσμοποιούμε πολιτικές που αποκλείουν τη συμμετοχή τους στην κοινωνία, ισοβίως. Επιτρέψαμε την αναγέννηση των φυλακών για χρεώστες. Δημιουργήσαμε ένα υπο-σύστημα εκπαίδευσης για φτωχούς, μαύρους και λατίνους το οποίο ποινικοποιεί ασύμμετρα τη συμπεριφορά τους και τους στέλνει από νωρίς στις πύλες των φυλακών και στην απώλεια πρόσβασης σε υποστήριξη και ευκαιρίες."
Το εταιρικό ξεπάτωμα της κοινωνίας των πολιτών στην Ελλάδα όπου να 'ναι ολοκληρώνεται. Στις ΗΠΑ η σήψη είναι πιο προχωρημένη. Όπως και οι Έλληνες, κι εμείς βιώνουμε τον πόλεμο που κήρυξαν οι ολιγάρχες του κόσμου. Κανείς δεν τους εξέλεξε. Αγνοούν τη λαϊκή θέληση. Και, όπως και στην Ελλάδα, εάν μια κυβέρνηση αντιστέκεται στη διεθνή κοινότητα των τραπεζιτών, στοχοποιείται προς εκτέλεση. Οι τράπεζες δεν ξέρουν από δημοκρατικούς κανόνες.
Οι πολιτικοί μας είναι εταιρικοί υπάλληλοι. Κι αν σας ζαλίζει η πιθανότητα εκλογής μιας πρώτης γυναίκας προέδρου στις ΗΠΑ, θυμηθείτε ότι ήταν ο σύζυγος της Hillary Clinton που ξεκλήρισε τις βιομηχανικές θέσεις εργασίας με το North American Free Trade Agreement του 1994 κι έπειτα προχώρησε στο γκρέμισμα του συστήματος Πρόνοιας με τον νόμο Personal Responsibility and Work Opportunity Reconciliation Act, ο οποίος σταμάτησε τα ομοσπονδιακά προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης και εφάρμοσε προσωρινές και κουτσουρεμένες πολιτειακές παροχές. Υπό τον πρόεδρο Bill Clinton, οι περισσότεροι δικαιούχοι προνοιακής υποστήριξης - 70% αυτών ήταν παιδιά - έχασαν τα επιδόματά τους. Η βιομηχανία των φυλακών είχε εκρηκτική ανάπτυξη και οι ιδιωτικές εταιρίες της καταβρόχθισαν το άνεργο εργατικό δυναμικό, κερδίζοντας περισσότερο από $40,000 ετησίως από κάθε ένα φυλακισμένο. Ο συνολικός πληθυσμός ομοσπονδιακών και πολιτειακών φυλακών έφτασε τις 673.000 υπό τον Κλίντον. Αυτός και ο Ρόναλντ Ρήγκαν βάλανε τα θεμέλια για το Greecification των ΗΠΑ.
Η καταστροφή της Ελλάδας, όπως και των ΗΠΑ, από τις μεγάλες τράπεζες και τις χρηματοπιστωτικές φίρμες δεν συντελείται, όπως οι τραπεζίτες ισχυρίζονται, στο όνομα της λιτότητας ή της επιβολής ορθολογικών δαπανών ή εξισορροπημένων προϋπολογισμών. Δεν είναι θέμα υπεύθυνης ή καλής διακυβέρνησης. Είναι μια άγρια μορφή ταξικού πολέμου. Είναι μια απολύτως αντι-δημοκρατική πράξη. Συντελείται για να δημιουργήσει έθνη φτωχοποιημένων, αποδυναμομένων υπηρετών, και μια αχόρταχη ελίτ παντοδύναμων εταιρικών ολιγαρχών, υποστηριζόμενη από τον πιο εξεζητημένο εξοπλισμό επιτήρησης και προστασίας στην ανθρώπινη ιστορία, και μια στρατικοποιημένη αστυνομία που έχει το ελεύθερο να πυροβολεί άοπλους πολίτες. Οι νόμοι και οι κανόνες που επιβάλλει στους φτωχούς ξεπερνούν, όπως γράφει η Barbara Ehrenreich, "τον οργανωμένο σαδισμό".
Το εταιρικό κέρδος είναι ο Θεός. Δεν έχει σημασία ποιος υποφέρει. Στην Ελλάδα, 40% των παιδιών ζουν στη φτώχεια, το ποσοστό των ανέργων είναι 25% και οι άνεργοι νέοι μεταξύ 15 και 24 χρόνων είναι σχεδόν 50%. Και πάει από το κακό στο χειρότερο.
Η οικονομική και πολιτική ιδεολογία που μας έπεισε ότι η οργανωμένη ανθρώπινη συμεριφορά πρέπει να καθωρίζεται από τις εντολές της παγκόσμιας αγοράς ήταν μια απάτη. Κι εμείς ήμασταν τα κορόιδα. Η υπόσχεση της ευμάρειας, που θα προέρχονταν από τα οικονομικά της σταγόνας (trickle-down economics) και της ελεύθερης αγοράς, κατέληξε να είναι συγκέντρωση πλούτου στους λίγους και κονιορτοποίηση της εργατικής και μεσαίας τάξης καθώς και κάθε ίχνους δημοκρατίας. Διεφθαρμένες κυβερνήσεις υπέθαλψαν αυτό το πλιάτσικο αδιαφορώντας για το κοινό καλό και για την βούληση των πολιτών τους. Η βιομηχανία καυσίμων αφέθηκε να ρημάξει το οικοσύστημα, απειλώντας την επιβίωση του ανθρώπινου είδους, ενώ εισπράτει παχυλές κρατικές επιδοτήσεις. Τίποτε από αυτά δε βγάζει νόημα.
Οι μανδαρίνοι που συντηρούν το σύστημα αυτό δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν λογικά αυτή την ώρα της κρίσης. Έχουν εκπαιδευτεί μόνο στο να κάνουν αυτό το σύστημα εκμετάλλευσης να λειτουργεί. Είναι τυφλωμένοι από την ακόρεστη απληστία τους και την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία που προκαθορίζει ότι ο έλεγχος του πληθωρισμού, η ιδιωτικοποίηση δημόσιων αγαθών και η κατάργηση φραγμών στο εμπόριο είναι οι μόνες οικονομικές προτεραιότητες. Μας οδηγούν κατευθείαν στο γκρεμό.
Δεν πρόκειται να επανέλθουμε σε μια ορθολογική οικονομία ή να επαναφέρουμε τη δημοκρατία παρά μόνον αν οι παγκόσμιοι αυτοί σπεκουλαδόροι χάσουν την εξουσία τους. Αυτό θα συμβεί μόνον εάν οι δρόμοι των μεγάλων πόλεων της Ευρώπης και της Αμερικής τρανταχθούν από το μέγα πλήθος της αντίστασης. Η τυραννία των χρηματοπιστωτικών ελίτ δε γνωρίζει όρια. Θα επιβάλλουν μεγαλύτερη καταπίεση και εξαθλίωση μέχρι να παραδοθούμε ή να επαναστατήσουμε. Προσωπικά, προτιμώ το δεύτερο. Ωστόσο, δεν έχουμε πολύ χρόνο.
Πηγή: We Are All Greeks Now
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)