ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

Αλλάζοντας (τη) χώρα

Από το Μαρικάκι
Και ο «Ομφαλός της γης» επιστρατεύτηκε για τις ανάγκες της «επανάστασης του αυτονόητου» (εκτός κι αν ήταν διαφήμιση του μνημείου – πρόσκληση ενδιάφεροντος προς τους «επενδυτές»). Το μήνυμα των «σαρωτικών» αλλαγών στην ανώτατη παιδεία από το άλλοτε παγκόσμιο πολιτιστικό και θρησκευτικό κέντρο της γης προεξοφλεί ότι η «σαρωτικότητα» θα έχει «αναντίλεκτα» θετικό πρόσημο. ΄Ο,τι λέγεται εδώ επέχει ισχύ καθολικής αλήθειας. Και όσον αφορά την παιδεία η αλήθεια είναι η εξής μία: το δημόσιο πανεπιστήμιο, βρίθει στρεβλώσεων και ως κε τούτου του αξίζει να μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Είναι άλλωστε το «πανεπιστήμιο της Μεταπολίτευσης». Γιατί από χτες το πανεπιστήμιο όπως το ξέραμε μέχρι σήμερα, στην επίσημη κυβερνητική διάλεκτο μετονομάζεται σε «Πανεπιστήμιο της Μεταπολίτευσης», ώστε να γίνονται και οι απαραίτητες ταυτίσεις στο συλλογικό υποσυνείδητο.
Σε αυτή λοιπόν την μεταπολιτευτική περίοδο της «φαυλοκρατίας», για την οποία το νέο ΠΑΣΟΚ νίπτει τας χείρας του και αφήνει τον Πάγκαλο να βγάλει το φίδι απ’ την τρύπα, το δημόσιο πανεπιστήμιο, μας λέει η υπουργός παιδείας, διέγραψε έναν κύκλο στη διάρκεια του οποίου «στρεβλώθηκαν καθ’ υπερβολή πολλές αρχές και αξίες, όπως αυτές της ελευθερίας, του δημοκρατικού διαλόγου και  της πολιτικής συμμετοχής» (έτσι ακριβώς το είπε η υπουργός- προφανώς η ολίγη στρέβλωση είναι ανεκτή)!
Τώρα ήρθε η ώρα να «στρεβλωθεί καθ’ υπερβολή», να στραπατσαριστεί για την ακρίβεια και η έννοια της παιδείας ως δημόσιου αγαθού που κατοχυρώνεται με το Σύνταγμα (το οποίο άλλωστε η κυβέρνηση το έχει μετατρέψει σε κουρέλι για τα «παλαιότερα των υποδημάτων της»). Ξεκινώντας από τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Χρηματοδότηση γιοκ

Τι προβλέπουν αυτές οι αλλαγές, οι οποίες την ώρα που υποτίθεται ότι μπαίνουν σε δημόσια διαβούλευση φαίνεται να έχουν ήδη αποφασιστεί; Πέρα από την πιστοποίηση των σπουδών με σκοπό την αναγνωρισιμότητα (και όχι την αξία) των τίτλων σπουδών στις ανταγωνιστικές αγορές, που είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα, ο βασικός προσανατολισμός της «μεταρρύθμισης» έχει να κάνει με την απαλλαγή του κράτους από τη χρηματοδότηση.
Είναι ενδεικτικό ότι: τα διοικητικά καθήκοντα των πρυτανικών αρχών περνούν στα «Συμβούλια Διοίκησης» στα οποία μετέχουν «δυνάμεις από το πανεπιστήμιο» αλλά και από την «κοινωνία». Όπου «κοινωνία», τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται... Το Συμβούλιο «μπορεί να υποκαταστήσει μέρος των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου, δηλαδή ζητήματα που αφορούν στη διοίκηση, στον προϋπολογισμό ή στο στρατηγικό σχεδιασμό». Γενικώς η κρατική χρηματοδότηση τίθεται εν αμφιβόλω και είναι ζήτημα προς διερεύνηση: στο εξής θα γίνεται με βάση τις προγραμματικές συμφωνίες, οι οποίες «θα συνδέονται με συμφωνημένα κριτήρια, που έχουν σχέση και με την απόδοση και την αποδοτικότητα των ιδρυμάτων». Οι πόροι προς τα πανεπιστήμια δηλαδή, θεωρούνται πλέον επένδυση η οποία θα έχει νόημα να συνεχιστεί μόνο εφόσον έχει απόδοση. Για του λόγου το αληθές η σχετική αναφορά της υπουργού: «η χώρα μας είναι 5^η (σ.σ. στην ΕΕ) όσον αφορά στο ποσοστό χρηματοδότησης ως ποσοστό του ΑΕΠ για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και είναι 24^η όσον αφορά στην απόδοση αυτών των επενδύσεων». Και συνέχισε: «Εδώ θα πρέπει να δούμε τον τρόπο χρηματοδότησης και να συζητήσουμε θεσμούς, όπως μία Ανεξάρτητη Αρχή Χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων. Στις έγνοιες αυτής της Ανεξάρτητης Αρχής θα είναι κατά πως φαίνεται και η έγνοια να βρει ανάμεσα στους φοιτητές επίδοξους πελάτες για τις τράπεζες: η υπουργός μίλησε για ένα «νέο σύστημα φοιτητικών υποτροφιών και δανείων», για το οποίο συμπλήρωσε «έχουμε μελετήσει αρκετά μοντέλα και του εξωτερικού, αλλά και σε συζήτηση με το δικό μας τραπεζικό σύστημα»!
Χρηματοδότηση υπό προϋποθέσεις λοιπόν, που σημαίνει ότι αυτή στο μεγαλύτερο μέρος της πια εναπόκειται στους κάθε λογής «χορηγούς» οι οποίοι θα αξιώνουν απόδοση των χρημάτων τους (δίδακτρα, χρηματοδότηση αντικειμένων με εμπορική απήχηση, κ.λπ.).
Όσοι οικογενειακοί προϋπολογισμοί αντέξουν τα βάρη χρηματοδότησης των σπουδών των τέκνων τους έχει καλώς. Για τους υπόλοιπους η σούπερ ευέλικτη αγορά εργασίας είναι εκεί, με την οποία θα συναντηθούν και οι υπόλοιποι ύστερα από έναν κύκλο σπουδών που θα τους αποδόσει ένα ακριβό και μάλλον υποβαθμισμένο πτυχίο (επιστήμες, ποιες επιστήμες, ό,τι θέλει η αγορά).
Το σύστημα της ανώτατης εκπαίδευσης, προσαρμόζεται λοιπόν κι αυτό στους όρους της «ανταγωνιστικότητας» οι οποίοι ήδη επέφεραν την πλήρη απορρύθμιση της εργασίας. Αυτού του είδους την ανταγωνιστικότητα, των απαξιωμένων πτυχίων και των αντίστοιχα απαξιωμένων κι ευέλικτων θέσεων εργασίας τι να την κάνουν;
Ο Πρωθυπουργός χτες, αναλύοντας από τους Δελφούς τον Δεκάλογο του αυτονόητου (εφτά για την ακρίβεια ήταν τα σημεία στην ομιλία του), είπε ότι η νέα γενιά έχει μία επιλογή: ή να φύγει ή να αλλάξει τη χώρα. Θα συμφωνήσω παραφράζοντας λιγάκι. Η νέα γενιά έχει μία επιλογή: ή να φύγει ή ν’αλλάξει χώρα...